Dla Greków i Rzymian świątynia nie była jedynie prostym budynkiem służącym do oddawania czci bóstwu, ale musiała być wyrazem doskonałego, boskiego porządku rzeczy. Świątynia była lustrzanym odbiciem nieba, ziemskim odpowiednikiem obracającej się doskonałości Wszechświata… Forma architektoniczna świątyni i gra światła, które w niej panuje, odegrały fundamentalną rolę w przejawach pobożności wiernych. Wnętrze budynku sakralnego powinno było umożliwić „kontemplację” (od łac. „templum” – świątynia) doskonałości kosmosu, który dla człowieka antyku był widzialną emanacją charakteru bóstw.
(…) Wierni, choć otoczeni solidnymi murami świątyni, muszą widzieć nad sobą wyraźny obraz sklepienia niebiańskiego.
Giuseppe Veneziano, „O harmonii człowieka z kosmosem – Astronomia w architekturze budowli sakralnych od Witruwiusza po renesans”.
Panteon – opis
Panteon to majestatyczna świątynia i zarazem jeden z najlepiej zachowanych zabytków starożytności w Europie. Ta potężna konstrukcja wzięła swą nazwę od greckich słów pan – wszystko i theoi – bogowie i została wzniesiona właśnie ku czci najważniejszych rzymskich bóstw.
Rotunda Panteonu powstała na Polu Marsowym na polecenie cesarza Hadriana w latach 118 – 125 r. n.e., na miejscu świątyni wzniesionej wiek wcześniej za panowania Oktawiana Augusta i zniszczonej przez pożar w 80 roku n.e.
Prawdopodobnie twórcą Świątyni Wszystkich Bogów był genialny architekt grecki Apollodoros z Damaszku, który pracował w Rzymie dla dwóch cesarzy: Trajana i Hadriana.
Na początku VII wieku świątynia została zaadoptowana na kościół chrześcijański i dziś nosi tytuł Basilica Santa Maria ad Martyres – Bazylika Najświętszej Marii Panny na Męczennikach.
Panteon – ciekawostki
Na fasadzie świątyni widnieje duża inskrypcja w brązie: M.AGRIPPA.L.F.COS.TERTIUM.FECIT (wzniósł ją Marek Agryppa, syn Lucjusza, konsul po raz trzeci), z czego wynika, że budowniczym pierwszej Świątyni Wszystkich Bogów w Rzymie był właśnie zięć i przyjaciel Oktawiana Augusta, Marek Agrypa.
Fronton budowli był ozdobiony płaskorzeźbą przytwierdzoną do kamienia szeregiem haków metalowych, po których pozostały wgłębienia sprawiające wrażenie śladów po kulach karabinowych…
Kolumny przedsionka Panteonu – każda została wykuta z jednego kawałka granitu egipskiego (monolity).
Do wnętrza świątyni prowadzą wielkie, 20-tonowe oryginalne wrota z II wieku n.e. odlane z brązu.
Rotundę pokrywa betonowa kopuła o średnicy 43,34 m oraz grubości ok. 3,7 m u podstawy i 1,6 m na szczycie.
Całe światło naturalne wpada do świątyni przez jedyne okno – otwarte na szczycie kopuły oko (oculus) o średnicy 9 metrów. Otwór nie jest przykryty żadnym dachem ani szybą, dlatego do Panteonu wpada deszcz. By zabezpieczyć świątynię przed formowaniem się kałuż, marmurowa posadzka budowli jest lekko wklęsła pod oculusem i wyposażona w otwory, pozwalające na odpływ wody deszczowej do kanalizacji.
Wnętrze Panteonu jest imponujące. Właściwości akustyczne oraz piękna gra świateł i cieni to niezapomniane przeżycie dla każdego turysty. Jak w każdym kościele, znajdują się tu kapliczki, grobowce i ołtarze; brak tylko tradycyjnego tabernakulum.
W bardzo solidnym murze, na którym opiera się kopuła (6,2 m grubości w najważniejszych miejscach!) wykute są nisze przeznaczone kiedyś na posągi czczonych tu bóstw; dziś większość z nich zajmują grobowce królów włoskich oraz znanych mistrzów sztuki i architektury. Jest tu grób m.in. wielkiego malarza i architekta Rafaela Santi, jego asystenta Perina del Vaga, groby znakomitego architekta Baltazara Perruziego i znanego malarza Hannibala Carracciego oraz grobowce króla Wiktora Emanuela II oraz jego następcy Humberta I.
Okolice
Panteon mieści się na uroczym placu Piazza della Rotonda, pełnym kawiarenek i restauracji. Można tu doskonale spędzić popołudnie przy kawie, rozkoszując się wspaniałym widokiem na fascynującą budowlę i tysiące ludzi, którzy ją codziennie odwiedzają.
Nazwa placu związana jest z ludową nazwą Panteonu – Rotunda.
Informacje
Bilety
Od 3 lipca 2023 wstęp do Panteonu jest za opłatą.
Bilety można kupić „z ulicy” w kasach monumentu (w przedsionku świątyni, po prawej i lewej stronie ustawiają się kolejki do dwóch rożnych kas).
W wysokim sezonie turystycznym (10 miesięcy w roku) warto wcześniej zakupić bilety w przedsprzedaż on line na oficjalnej stronie Ministerstwa Kultury -> https://portale.museiitaliani.it/ (strona wymaga wcześniejszej rejestracji).
Bilet normalny: 5,00 €
Bilet ulgowy: 2,00 € (młodzież w wieku 18-25 lat)
Bilet bezpłatny: osoby poniżej 18-tego roku życia, niepełnosprawni, nauczyciele towarzyszący grupom szkolnym.
Panteon – dni i godziny otwarcia
We wszystkie dni tygodnia od 09.00 do 19.00.
Ostatnie wejście 15 minut przed zamknięciem.
Godziny otwarcia mogą ulec zmianie z okazji uroczystości religijnych.
Zamknięty: 25 grudnia, 1 stycznia.
Zobacz inne perły Rzymu -> https://www.rzym.it/perly-rzymu/
