Ara Pacis Augustae, czyli monumentalny ołtarz poświęcony czci bogini pokoju Pax (córka Jowisza i bogini sprawiedliwości Iustitii) oraz celebrujący cesarza Oktawiana Augusta jako narzędzia bogów we wprowadzaniu Pax Romana (Pokój rzymski), stanowi jeden z najwyższych przykładów sztuki klasycznej, która przetrwała do dziś.
Decyzję o budowie ołtarza została podjęta przez Senat 4 lipca 13 r. przed n.e. (święto bogini Pax) z okazji powrotu Augusta do Rzymu z prowincji Hiszpanii i Galii, gdzie stłumił ostatnią rebelię przeciwników nowego porządku państwa. Ara została wzniesiona cztery lata później na Polu Marsowym (Campus Martius), od niepamiętnych czasów miejscu ćwiczeń gimnastycznych i wojskowych obywateli Rzymu.
Pax Romana – wyrażenie to wywodzi się z głębokiego przekonania Rzymian, że ich system prawny i rządy przynoszą światu pokój, pomyślność, rozwój społeczny i gospodarczy.
Ara Pacis – znalezienie ołtarza i rekonstrukcja
Pierwsze fragmenty Ara Pacis znaleziono w 1568 roku, kiedy to pod Palazzo Fiano (Via del Corso – Via in Lucina) odkryto dziewięć dużych bloków marmurowych pokrytych płaskorzeźbami i początkowo przypisanych łukowi Domicjana. Część bloków została zakupiona przez Wielkiego Księcia Toskanii i przeniesiona do Florencji, kolejny duży fragment trafił do Luwru (gdzie nadal się znajduje), jeszcze inny został przeniesiony do Muzeów Watykańskich. Najwięcej fragmentów z festonami wmurowano w fasadę Villa Medici, gdzie po części są do dziś.
W 1859 r. podczas prac remontowych Palazzo Fiano odkryto kolejne fragmenty Ara Pacis, takie jak podstawa ołtarza, płaskorzeźba Eneasza i głowa Marsa.
W 1903 r. rozpoczęto pierwsze regularne wykopaliska, które odsłoniły fundamenty całej budowli.
W 1937 r., po wcześniejszym odzyskaniu większości zachowanych fragmentów Ołtarza, Benito Mussolini (dyktator faszystowski) nakazał zrekonstruować Arę Pacis w pobliżu Mauzoleum Augusta, między Via di Ripetta i Lungotevere w Augusta, gdzie do dzisiaj stoi.
W 1995 r. postanowiono zastąpić przedwojenną konstrukcję chroniącą Arę Pacis nowym pawilonem, którego projekt został powierzony amerykańskiemu architektowi Richardowi Meierowi. Oddano ją do użytku w 2006 roku.
Ara Pacis – szczegóły konstrukcji
Ara Pacis składa się z dwóch zasadniczych elementów: ołtarza ofiarnego oraz otaczającej go prostokątnej marmurowej obudowy o wymiarach 11,65 m x 10,62 m i 3,65 m wysokiej, opartej na na podium z tufu i cementu rzymskiego. Do ołtarza można dostać się schodami po obu stronach dłuższych boków obudowy.
Część zewnętrzna marmurowej obudowy ołtarza podzielona jest wizualnie na dwa odrębne pasy dekoracyjne: dolny pas przedstawia motywy roślinne (girlandy akantu), górny pas motywy figuratywne (sceny mitologiczne i alegoryczne na długich bokach oraz dwie reprezentacje o charakterze historycznym na krótszych bokach).
Część wewnętrzna marmurowej obudowy ołtarza powtarza podział na dwa odrębne pasy dekoracyjne: dolny pas przedstawia motywy architektoniczne (lizeny korynckie), górny pas ozdobiony jest festonami roślinnymi.
Ołtarz właściwy ma również rzeźbioną dekorację: na cokole z przedstawiane są postacie żeńskie, a górna część ołtarza przedstawia procesję ofiarną ze zwierzętami przeznaczonymi na „suovertaurilia” (ofiara ze świni, owcy i byka).
Ara Pacis – zwiedzanie
Centralna część pawilonu, w którym znajduje się Ara Pacis, za dnia rozświetlona jest naturalnym światłem przenikającym przez 500 metrów kwadratowych kryształowych ścian, niezakłócających ciągłości wizualnej z pobliskim Mauzoleum Augusta (w remoncie), a jednocześnie sprzyjających zachowaniu ciszy niezbędnej do pełnego korzystania z artefaktu.
Bilety i godziny otwarcia muzeum Ara Pacis
Pełny bilet: 10,50 euro
Bilet ulgowy: 8,50 euro
Ceny biletów mogą być wyższe z okazji organizowanych w muzeum wystaw czasowych.
Godziny otwarcia:
codziennie w godz. 9.30–19.30
24 i 31 grudnia 9.30-14.00
Kasa biletowa jest zamykana godzinę wcześniej.
Dni zamknięcia: 1 stycznia, 1 maja, 25 grudnia.
Adres: Lungotevere in Augusta (róg Via Tomacelli) – 00186 Rzym
http://www.arapacis.it/
