Rzym - katakumby św. Pryscylli — Katakumby św. Pryscylli

Katakumby w Rzymie

Katakumby w Rzymie

Katakumby rzymskie to sieć podziemnych cmentarzy wykopanych w wulkanicznym tufie przez dawnych mieszkańców Wiecznego Miasta. Rzym był dosłownie otoczony takimi cmentarzami (szacuje się, że było ich około 60!), powstałymi głownie między II a IV w. n.e.
W katakumbach zmarłych chowano w grobowych niszach wydrążonych w ścianach korytarzy lub w większych komorach, które później przekształcono w miejsca kultu. Ściany były często bogato dekorowane, zdobione freskami i stiukami przedstawiającymi symbole różnych religii wyznawanych przez zmarłych. W katakumbach chrześcijańskich najczęściej były to gołębie z gałązką oliwną, ryby czy winogrona.

Wbrew temu co głoszą dawne pobożne dzieła, katakumby nie były miejscem schronienia dla prześladowanych wyznawców Chrystusa, czy też miejscami potajemnych celebracji liturgicznych. Dopiero w V wieku katakumby stały się również miejscem czci i modlitw, kiedy rozwinął się kult męczenników.
Najbardziej znane i udostępnione zwiedzającym katakumby w Rzymie znajdują się w pobliżu słynnej Via Appia Antica: św. Kaliksta, św. Sebastiana oraz św. Domitylli. Oprócz nich można też zwiedzać katakumby św. Agnieszki przy via Nomentana oraz kiedyś słynne, a dzisiaj prawie zapomniane, katakumby św. Marcelina i Piotra przy via Casilina.

KATAKUMBY ŚW. KALIKSTA

Katakumby św. Kaliksta należą do największych i najciekawszych w Wiecznym Mieście. Swą nazwę zawdzięczają diakonowi, św. Kalikstowi, który w III wieku został zarządcą tego cmentarza. Od tej pory teren ten stał się oficjalnym miejscem pochówku Rzymian. Znajdują się przy jednej z najstarszych rzymskich ulic – Via Appia Antica, zaraz za kościołem „Quo Vadis”.
Cmentarz powstał w II wieku n.e. i jest częścią olbrzymiej nekropolii obejmującej obszar 15 ha. Tutaj zostali pochowani męczennicy, chrześcijanie oraz 16 papieży. Pod ziemią rozciąga się sieć korytarzy na kilku poziomach, w których drążono tzw. loculi (wnęki w ścianach), gdzie składano ciała zmarłych owinięte w całun. Wnękę zamykano marmurowymi płytami bądź murowano cegłami. Na płycie umieszczano imię nieboszczyka oraz symbol chrześcijański, a obok stawiano oliwne lampki. Oprócz popularnych wnęk istniały też inne formy grobów: arcosolium (duża nisza o łukowym sklepieniu, służąca jako grób rodzinny), sarkofagi (marmurowe trumny ozdobione płaskorzeźbami), krypty (małe podziemne kościoły ozdobione malowidłami i mozaikami) czy cubiculum (duże rodzinne groby, w których wykuwano zazwyczaj więcej wnęk).

Katakumby św. Kaliksta dzielą się na kilka części: groby papieży, grób św. Cecylii (najstarsza część cmentarza), krypty Lucyny, krypty św. Melchiadesa, św. Gajusza i św. Euzebiusza, część Zachodnia oraz część Liberiana. Na powierzchni ziemi mieszczą się 2 bazyliki (tzw. „Tricóre”) z trzema absydami.
Do podziemi schodzi się klatką schodową odbudowaną w znacznej części w miejscu poprzedniej z IV w. (otwartej w czasach Damazego), aby ułatwić pielgrzymom dojście do grobów męczenników.

Godziny otwarcia

Katakumby św. Kaliksta są dostępne dla zwiedzających codziennie (oprócz każdej środy), przez cały rok (z wyjątkiem lutego, świąt Bożego Narodzenia, Nowego Roku oraz Wielkanocy), w godz. 9.00 – 12.00 oraz 14.00 – 17.00.

Ceny biletów

Bilet normalny = 10 euro.
Bilet ulgowy = 7 euro (dzieci od 7 do 15 lat włącznie)
Bilet gratis – inwalidzi ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz dzieci do 6 lat włącznie.

Zwiedzanie odbywa się zawsze w grupach językowych z przewodnikiem (również po polsku).

Adres

Via Appia Antica, 110/126, Rzym
Tel. 0039 06/513 01 580 (w czasie godzin otwarcia) oraz 0039 06/513 01 51
Fax 0039 06/513 01 567
e-mail: scallisto@catacombe.roma.it
http://www.catacombe.roma.it/

Jak dojechać

– autobus 714 (z dworca Termini): do placu św. Jana na Lateranie (Piazza di S. Giovanni in Laterano), następnie autobus 218 do przystanku Fosse Ardeatine; wejście do katakumb mieści się tuż przed przystankiem;
– autobus 118 (ze stacji kolejowej Ostiense – metro B Piramide): do przystanku Catacombe di S. Callisto;
– autokarem: parking wewnętrzny dla autokarów znajduje się od strony kościoła „Quo Vadis?” (wjazd od Porta San Sebastiano), w odległości ok. 1000 m od bramy wjazdowej;
– przy Fosse Ardeatine znajduje się również mniejszy parking dla autokarów (blisko skrzyżowania ulic via delle Sette Chiese i via Ardeatina);
– samochodem: zjazd nr 24 z obwodnicy rzymskiej (GRA) na via Ardeatina, aż do via Fosse Ardeatina (parking znajduje się tuż obok kościoła „Quo Vadis”).
Ulica Appia Antica jest zamknięta dla ruchu motorowego w dni świąteczne!. Chcąc dojechać samochodem do prywatnego parkingu obok katakumb św. Kaliksta należy powiadomić Straż Miejską (posterunek znajduje się przy Porta S. Sebastiano), która umożliwi dojazd na miejsce.

KATAKUMBY ŚW. SEBASTIANA

Przy via Appia Antica znajdują się też inne starożytne katakumby, które warto zobaczyć – katakumby św. Sebastiana. To jedne z niewielu tego typu atrakcji turystycznych w Rzymie, udostępnionych dla zwiedzających. Cmentarz ten jest usytuowany na trzech poziomach i łącznie ma długość ok. 12 km. Turystom udostępniono jedynie drugi poziom nekropolii. Bazylika św. Sebastiana, którą wzniesiono nad domniemanym grobem męczennika, to jedna z najstarszych chrześcijańskich świątyń w Rzymie. Niestety, przebudowywana kilka razy, zachowała niewiele ze swego dawnego kształtu. Warto zwrócić uwagę na bogatą kaplicę z relikwiami świętego męczennika oraz pomnik przedstawiający jego popiersie, wykonany przez Giuseppe Giorgettiego, ucznia Berniniego.

Idąc licznymi korytarzami katakumb można dostrzec różnorodność grobowców i dekoracji. Obok bogato zdobionych i dopracowanych w najmniejszych szczegółach grobów znajdują się proste i skromne wnęki, zamurowane jedynie marmurową płytę bądź kamienną tablicą. Wszystkie natomiast były opatrzone niepowtarzalnym znakiem, który pozwalał na rozpoznanie poszczególnych grobowców. Często były to proste symboliczne przedmioty, jak moneta, lampka oliwna, naszyjnik czy dziecięca zabawka. Na wielu płytach zamykających wnętrze gromu widniały imiona zmarłych, fragmenty modlitw i prośby o wstawiennictwo u Boga.

Ta terenie katakumb znajduje się ponadto wypożyczalnia rowerów (20 sztuk), czynna od kwietnia do października. To doskonały sposób na zwiedzenie rozległego parku Appia Antica.

Godziny otwarcia

Codziennie (oprócz niedziel), w godz. 9.00 – 12.00 oraz 14.00 – 17.00;
Zamknięte w okresie od 15 listopada do 15 grudnia oraz w święta Bożego Narodzenia i Nowego Roku

Ceny biletów

Bilet normalny = 10 euro.
Bilet ulgowy = 7 euro (dzieci od 7 do 16 lat)
Bilet gratis – inwalidzi ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz dzieci do 6 lat włącznie.

Zwiedzanie odbywa się zawsze w grupach językowych z przewodnikiem (również po polsku).

Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja (pod nr fax lub e-mail) dla grup powyżej 20 osób oraz dla uczestników Mszy św. celebrowanych w katakumbach (max. 30 osób) lub w kościele. W rezerwacji należy podać liczbę osób, język, w jakim odbędzie się zwiedzanie, datę wizyty oraz rodzaj wizyty (z uczestnictwem we Mszy św. lub samo zwiedzanie).

Adres

Wejście do katakumb znajduje się obok wejścia do bazyliki św. Sebastiana
via Appia Antica, 136, Rzym
Tel. +39/06 78 50 350
Fax: +39/06 78 43 745
e-mail: info@catacombe.org
http://www.catacombe.org/

Jak dojechać

– autobus 118 (ze stacji kolejowej Ostiense – metro B Piramide): do przystanku Basilica S. Sebastiano;
– autobus 218 (z placu św. Jana na Lateranie (Piazza di S. Giovanni in Laterano) – metro A): do przystanku Fosse Ardeatine;
– autobus 660 (ze stacji metra A Colli Albani): do przystanku obok grobu św. Cecylii Metelli;
– specjalna linia objazdowa Archeobus (z Piazza dei Cinquecento, obok dworca Termini): do przystanku Catacombe di San Sebastiano.

Samochodem: zjazd nr 23 z obwodnicy (GRA) – Appia-San Giovanni: po ok. 6 km jest wjazd na via Appia Antica; od strony centrum: od Terme di Caracalla do Porta S. Sebastiano i na via Appia Antica.

KATAKUMBY DOMITYLLI

Katakumby te to dawny cmentarz należący do Domitylli – prawdopodobnie żony, bądź wnuczki Flawiusza Klemensa. Powstanie katakumb datuje się na ok. III wiek, natomiast na przełomie kolejnych stuleci były one wielokrotnie przebudowywane i poszerzane. Są one często nazywane katakumbami św. Nerusa i Achilleusa, ze względu na znajdujące się tu ruiny bazyliki tych świętych.

Zejście do podziemi mieści się w bazylice (odbudowanej po kompletnym zniszczeniu przez trzęsienie ziemi w 897 r.), której cechą charakterystyczną są trzy nawy z kolumnami. Po zejściu do katakumb wchodzi się w ogromny labirynt podziemnych korytarzy, tuneli i przejść, w których znajdują się tysiące grobowców i wnęk (loculi) w ścianach, gdzie chowano zmarłych.